Səs pozğuntusu uşaqların və yeniyetmələrin ümumi və nitq inkişafına ciddi təsir göstərir. Ümumilikdə səs pozğunluğu iki növə ayrılır: orqanik və funksional. Səs pozğunluqlarından biridə disfoniya və afoiniyadır. Disfaniya (afoniya) səs aparatının pozğunluğu zamanı yaranır. Disfaniya zamanı uşağın səs aparatında dəyişikliklər olur, hansıkı səsdə xırıltı, zəiflik olur. Disfoniya zamanı mahnı oxumağa, deklamasiya söyləməyə və başqa səsi gərginləşdirən hallara qadağa qoymaq profilaktik tədbirlər sırasına daxildir. Xəstəliyin kəskin dövründə səsə 10-14 gün sakitlik vermək lazımdır. Disfaniya bu problmlərə də yol aça bilər.
- Boğaz xəstəlikləri
- Dil və ağız xəstəlikləri
- Udma aparatı xəstəlikləri və s
Bunlardan əlavə səs aparatının pozulması səsin yüksəlməsinə səbəb olur. Uşaqlıq zamanı yüksəkdən danışmaq, qışqırmaqda buna təsir edə bilər. Hündürdən danışmaq və qışqırıq disfaniyanın həmişə yol yoldaşıdır. Həmçinin səs aparatına mənfi təsir edən əsas təsirlərdən biridə siqaret tüstüsü havanın çirklənməsi və ya reaksiyasıdır. Afoniya zaman bütünlüukdə səs itir amma pıçıltılı nitq qalır. Amma öskürək zamanı bu hiss olunur.
Afoniya səbəb ola bilər
- Boğazın kəskin infeksiyası
- Boğazın xroniki infeksiyası və.s
Xüsusi ilədə mutasiya dövrü zamanı uşaqları qorumaq lazımdlr. Mutasiya qırtlağın sürətli inkişafı ilə əlaqədardır. Oğlanlarda qırtlaq təxminən iki dəfə,qızlarda isə üçdə bir dəfə böyüyür. Səs telləridə buna uyğun olaraq dəyişir. Hər iki problem zamanı mütləq otolorinqoloq və loqoped nəzarətində olmaq lazımdır. Məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda səs aparatı tam formalaşmadığı üçün onları müəyyən mənfi təsirlərdən qorumaq məsləhət görülür.
loqoped.az