Psixoloji travma nədir?
Hər hansı hadisə və ya epizoda qarşı reaksiya və prosesdir.Travmalar uşağın dünyaya baxışını dəyişir.Travmalar həm psixoloji, həm də fizioloji ola bilər.
Lakin biz stress və travma arasındakı fərqi bilməliyik.
Stress - normal olmayan situasiyalara qarşı orqanizmin verdiyi normal reaksiyadır.Stressin başlanğıcı, davamı və sonu olur. İmtahandan zəif nəticə alırıqsa və ya imtahandan keç…
Dilin əmmə, udma, çeynəmə, qidanı ağız boşluğunda çevirmək, danışmaq kimi bir çox funksiyası var. Dilin bu funksiyaların hamısını yerinə yetirə bilməsi üçün ağız boşluğunda sərbəst hərəkət etməsi lazmdı. “Dilaltı qədəh” deyilən dilin altındakı yumşaq toxuma dili ağız döşəməsinə yapışdırır. Bəzən bu toxuma dilin hərəkətliliyini məhdudlaşdıracaq qədər qısa və qalın ola bilər. Bu vəziyyət dilin aşağı, yuxarı və yanlara doğru hərəkət etməsinə man…
Məlumdur ki, məktəblərdə ibtidai sinif şagirdləri 6-10 yaş arasında olan uşaqlardır. İbtidai təhsil məktəbdə uşaqların gələcək təhsillərinin formalaşmasında əsas baza rolunu oynayır ki, bu təhsil zamanı hər bir valideyinin, müəllimin, psixoloqun qarşısında duran əsas vəzifə bu prosesin uşağın psixi inkişafı üçün maksimum məhsuldar və təhlükəsiz həyata keçirilməsindən ibarətdir. Yəni məkətəbəqədər uşaqların bağçadan məktəbə keçməsilə…
Ölkəmizdə gec dil açan və danışıq problemi yaşayan uşaqların sayı gündən-günə artmaqdadır. Əsasən, oğlan uşaqlarında meydana çıxan bu problemi çox vaxt valideynlər etinasızlıqla qarşılayaraq, “öz-özünə düzələcək”, “onun atası da gec danışıb”, “oğlan uşaqları gec dil açır” deyib, uşağı həkimə aparmaqdan yan keçirlər.
Uşaqların hansı səbəblərdən gec dil açmaları və bunun arada…
Valideynlərdən tez-tez uşaqlarının səbəbsiz yerə ağladığını, bir şeyi ağlayaraq istədiyini və ya ağlamaqla öz istəklərinə nail olmasını istəyini eşidirəm. Və bu uşaqların ağlamağı ilə bağlı siyahının yalnız bir hissəsidir. Niyə bizim uşaq göz yaşlarına münasibətimiz bu cür birtərəfli və qətidir? Niyə uşaqların göz yaşlarını görüb, onları həmən sakitləşdirib, susdurmaq istəyirik? Niyə oğlan uşaqlarının göz yaşları bizdə zəiflik və gücsüzlük əl…
«Ot kökü üstə bitər» — deyib atalarımız. Və bu qəbildən olan atalar misalımız çoxdur. Bu zərb-məsəllər hər dəfə yerinə düşəndə doğru söz yenə təptəzə görünür.
...Həyətə çıxmaqla bayırdan eşitdiyim sözlərə elə diksindim ki, mat-məəttəl qaldım. On dörd-on beş yaşında oğlan uşaqları hündür səslə elə tərbiyəsiz sözlər danışırdılar ki, eşidən qulaqlarına inanmaq istəməz. Amma neyləyəsən ki, bu həqiqətdir…
Kim deyir ki, kədər sırf böyüklərə aid bir haldır?! Ancaq uşaq ruhu da kədər yaşayır, onu bəsləyir, böyüdür. Aparılan tədqiqatlarlar və statistik məlumatlar uşaqlarda depressiyaya tutulma riskinin ciddi ölçülərdə olduğunu göstərir.
Depressiya — böyük əksəriyyət bunu bir xəstəlik kimi görür.
Süd uşaqlığı dövrü də daxil olmaqla uşaqlıq çağının hər dövründə depressiya müşahidə oluna bilər. İnkişa…
"Uşaq ailənin güzgüsüdür."
Atalarımızın bu sözlərini ilk başda qeyd etməyə bilməzdim.Çünki,bir ailədə xüsusən ata ,ana arasında yaşanan istər xoş,istərsə də xoş olmayan münasibət uşağın …
Bir çox valideynlər uşaqlarında müxtəlif qorxu və fobiyaların olduğunu qeyd edirlər. Uşaq qaranlıqdan, heyvanlardan, yad insanlardan, bətheybətlərdən və ruhlardan qorxa bilər. Bununla da bütün bu qorxular yaşdan aslı olaraq normaldır. Məsələn, yeni doğulmuş çağanın ətrafdakı kənar səslərdən, yad simalardan qorxması, 2-4 yaşlı uşaqların qaranlıq və ya heyvanlardan qorxması tamamilə normaldır. 6-9 yaşlı uşaqlar tənhalıqdan, bətheybət və ruhlar…
Dünyada baş verən proseslərə qarşı yoxsulluq dövrümüzün ən mühüm problemi olmaqda davam edir. Yoxsulluq xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə yaşayan insanlara təsir göstərməklə yanaşı inkişaf etmiş ölkələrdə də qarşılaşılan ictimai problemlərdən biridir. Hal-hazırda inkişaf etməkdə olan ölkələrdə yaşayan uşaqların 40 % -i gündə bir dolların altında gəlirə malikdir. Səhiyyə və yoxsulluq arasında, başqa sözlə, fərdin və ailələrin sosial-iqti…
Uşaqlar böyüdükcə onların dad hissiyatı da inkişaf edir, buna görə də artıq iməkləməyə başlayan uşaqların hər veriləni yeməsi normal haldır. Bir müddət keçdikdən sonra uşaqlar yeməkləri seçməyə başlayır. Bu dövrdə uşaqların yeməyi istədikləri şeylər daha azkən, yeməyi istəmədikləri şeylər daha çox ola bilər. Xüsusən, anaların uşaqlara yemək mövzusunda təzyiq göstərməsi zaman keçdikcə əks reaksiyaya səbəb ola bilər. Əziz analar, övladınız qabı…
Günümüzdə artan hallardan biri də uşağına “yox" deməyi bacarmayan valideynlərin sayının artmasıdır. Bu davranışlar ilə böyüdülən uşaqlar ümumi olaraq “mən “mərkəzli olurlar. Xüsusilə , özlərinə əhəmiyyət verən, beləliklə də insani həssaslığı zəif olan bir nəsil yetişməkdədir. Uşağın böyüdülməsində valideynlər tərəfindən edilən bir çox xətalar vardır. Bunları ümumiləşdirsək aşağıdakı maddələr ortaya çıxmış olar:…
Məlumdur ki, bu bayramın əsas mahiyyəti Allah yolunda kəsilmiş qurbanlıq heyvanın ətini imkansızlarla bölüşmək, onları sevindirməkdir. Ancaq qurbanlıq heyvanın az yaşlıların gözlərinin qabağında hissələrə ayrılması bir çox uşaqlar üçün travmatik hal yarada bilər. Bu halda qurbanın necə kəsilməsinə diqqət etməliyik.
Günümüzdə televiziya və internet vasitəsilə bir çox cizgi filmləri uşaqlara fiz…
Autizmin yaranma səbəbi məlumdurmu?
1970-ci ilə qədər Autizm Şizofreniyanın tərkib hissəsi idi.Belə ki, Bleyer Şizofreniyanı araşdırarkən 4A qanunu haqqında qeyd edib.
1.Ambivalentlik
2.Assosasiya
3Autizm
4.Affekt
Demək olarkı 70-ci illərə qədər bütün Autizmli uşaqlara Şizofreniya diaqnozu qoyulurdu.Lakin aparılan araşdırmalar Autizm və Şizofreniya diaqnozunun bir-birindən fərqli olduğunu göstərdi.Beləki Şiz…
Praktikada uşaq yaşda olan dizartriyaya uşaq serebral iflicinin qalığı kimi baxılır, böyüklərdə isə klinik paraliclə əlaqələndirirlər. Dizartriya- tez-tez rast gəlinən nitq qüsurlarının bir qrupunun adıdır. O, bir neçə formaya malikdir ki, hərəsidə öz nevroloji və nitq simptomatikası ilə xarakterizə olunur. “Dizartriya” termini ilə nitqin tələffüz tərəfinin pozulmasını təmsil edirlər ki, bu halda da səs tələffüzü və səs axınının prosodik təşk…
Nitq uşağın her terefli inkişafı üçün vacib olan əsas əlametdir. Nitq insanların anadangəlmə qabiliyyəti deyil. O uşağın tədricən inkişafi ilə formalaşır. Nitq nə vaxt başlayır? Nitqin əsası uşaqlıq dövründen başlayır. Uşağın ilk ünsiyyəti anadan olduğu andan ağlayarkən anasının ona cavab verməsi ilə başlayır.
0-3 aylıq uşaq anadan olarkən ağlayır narahatçılığı olanda ac olanda bir yeri ağrıy…
Şüur xarici aləm haqqında biliklərin məcmusundan ibarətdir. İnsanların davranışı və fəaliyyəti şüurlu xarakter daşıyır. Bundan başqa şüurun mühüm cəhəti mənlik şüuru ilə bağlıdır. Mənlik şüuru insanın özünü şəxsiyyət kimi tanıması və dərk etməsi prosesidir.
Mənlik şüurunun formalaşması yeniyetməlik yaşı dövrünə təsadüf edir. Yeniyetməlik yaşı dövründə şəxsiyyətin çox cəhətli m…
Ac deyiləm, amma yenə də yeyirəm
Çətinliyə düşəndə yemək yeyirəm.
Əhvalım olmuyanda soyuducuya yönəlirəm. …
Kəkələmə termini (balbuties) sözündən götürülüb yunan dilində təkrarlanma demekdir.Əvvələr bu qüsur battarismus adlanmışdır.Qədim Kir hökümdarı Battanın şərəfinə qoyulub.Kir hökmdarı Batta hər sözün ilk hecasını təkrarlayırmış.Lakin müasir Defektologiyada Battarizm ixtisarlaşmış və temporitmik nitq pozulmaları olan Taxilaliyanın bir növü kimi qeydə alınır.
Kəkələmənin sinonimləri: L…
Kim deyir ki, kədər sırf böyüklərə aid bir haldır?! Ancaq uşaq ruhu da kədər yaşayır, onu bəsləyir, böyüdür. Aparılan tədqiqatlarlar və statistik məlumatlar uşaqlarda depressiyaya tutulma riskinin ciddi ölçülərdə olduğunu göstərir.
Depressiya — böyük əksəriyyət bunu bir xəstəlik kimi görür.
Süd uşaqlığı dövrü də daxil olmaqla uşaqlıq çağının hər dövründə depressiya müşahidə oluna bilər. İnkişaf dövr…
Tətilə çıxan hər bir uşaq kimi sizin uşağınız da istirahət etmək, dostlarıyla görüşmək, oyunlar oynamaq və yay düşərgəsinə getmək istəyə bilər. Onun bu istəklərinin normal olduğunu, müvəffəqiyyətli uşaq kimi müvəffəqiyyətsiz uşağın da istirahət etməyə haqqı olduğunu unutmayın.
Həddən artıq reaksiya verməyin
Övladlarınıza məktəbdəki uğursuzluqları ilə əlaqədar həddən artıq reaksiya göst…
Uşaqlar ətrafda baş verənlərə böyüklərin təsəvvür edə bilmədikləri qədər həssas yanaşırlar. Hər şey onlara daha tez təsir edir. Belə mənfi təsirlər zamanı uşaqlar da psixoloji pozuntulardan olan stress yaranır. Stress – uşaq dünyaya gələn andan onlar üçün yeni olan mühitdə keçirməyə başlayırlar. Uşaqlar xüsusi ilə adabdatasiya dövrlərində stress halları keçirillər. Belə ki, uşaq baxçasına gedəndə, ailədə söz – söhbət olanda, xəstələnəndə m…
Uşağın öz bədənini kəşfetmə dönəmi ilə başlayan cinsi tərbiyə oyunlarla davam edir.Bir çox valideyn uşağın cinsiyyətə aid davranışları ilə qarşılaşdıqda nə edəcəyini bilməz və bu davranışları yetişkin insanların cinsi həyatı ilə qarışdırar.Lakin uşaq cinsi həyatı yetkin cinsi həyatından tamamilə fərqlidir və uşağın inkişafında təbii bir dövrdür.Cinsi tərbiyədə ana və ata bilməlidir ki, səbrli olmaq və bu kəşfin təbii bir dövr olduğunu q…
1. Oğluna əsla gülmə
Kişilər üçün bir qadının ona lağ etməsi travmadır. Ananın oğlan övladına lağ etməsi isə çox daha dərin yaralar aça bilər. Şalvarını tərs geyindiyi, itlərdən qorxduğu və ya məktəbdə bir qızdan xoşu gəldiyi üçün ona lağ etsəniz, bunu heç vaxt unutmayacaq.
2. Suallarına hər zaman cavab verin
Hər yaşda “çünki elə lazımdı” və ya “böyüyündə anlayarsan” kimi cavablar verməy…
Uşaqların mastrubasiya etməsi fikri çox valideynlər üçün dəhşətli hal kimi yaxud da mənasız hərəkət kimi qiymətləndirilə bilər . Uşağınızı mastrubasiya edərkən görmək bəlkə sizin üçün dəhşətli, inanılmaz bir hal ola bilər, sizi utandıra bilər, bu zaman çarəsiz hiss edə bilərsiniz. Ancaq narahat olmayın və qorxmayın. Uşağınız bədənindəki genital zonaları tanıdığı üçün belə bir hərəkət etmişdir. Bunu şüursuzca etsə də, bu hərəkət onda mü…
Sevişən zaman uşaqlarına yaxalanan ana-atalar az deyil. Bəs övladınız sizi seks zamanı gördükdə nə etməlisiniz? Belə vəziyyətdə necə davranmaq lazımdır?
Sözsüz ki, uşaq gördüyü mənzərəni yaşına uyğun olaraq düzgün mühakimə edə bilməz. Psixoloqlar bunun normal olduğunu və valideynlər tərəfindən təlaşla qarşılanmamasını məsləhət görür. Lakin uşağın gördüyü mənzərə və cinsi əlaqənin nə qədərinə şahid olması çox əhəmiyyə…
İlk öncə bildirmək istəyirəm ki,uşaqlar bizim gələcəyimizdir.Onları sevmək, qorumaq, onların bizim üçün dəyərli olduqlarını uşaqlara hiss elətdirmək biz valideynlərin borcudu.
Qısaca sizlərə Autizmli uşaqların əlamətləri haqqında məlumat verim. Bir autizmin əlamətləri nədən ibarətdir: ünsiyyət qurmağa meyilli olmurlar, səbəbsiz davranışlara malik olurlar yəni ağlayırlar, gülürlər, hər han…
Hidrosefaliya beyin içindəki suyun artmasıyla xarakterizə olunan xəstəlikdir. Beynimizdəki beyin onurğa iliyi mayesi olan 4ədəd mədəcik vardır. Bu maye damarlar tərəfindən davamlı boşaldılır. Bu mayenin tıxanması, onurğa iliyi mayenin pozulması vəziyyətlərində hidrosefaliya əmələ gəlir. Bu boşalmanın tıxanması vəziyyətində beyin onurğa iliyi mayesi yığılır. Beyin-onurğa iliyi mayesinin artmasıyla birlikdə beyin daxili təzyiqdə artır.…
Uş
aq nə zaman yalan və gerçək anlayışlarını ayırd etməyə başlayır?
Xəyal və gerçəyi ayıra bilmədikləri üçün doğru olmayan şeyləri söyləmək, 3-7 yaş arası uşaqlarda, xüsusilə oyun fəaliyyətində rast gəlinir. Təxminən 11 yaşından sonra doğru ilə yanlışı böyüklər kimi ayırd etməyə başlayır.
Uşağın yalan danışmasının altında hansı səbəblər yatır?
Uşaqlar bir neçə səbə…
Uşaqlarda dırnaq yemə vərdişi əsasən 3-4 yaşlarından tez başlaması,(nadir olaraq 5 aylıq olarkən rastlaşmaq olar).Uşaqların 33%-də dırnaq yemə vərdişinə rast gəlinir. Bu hal erkən yeniyetməlik dövrünə qədər davam edir. Yeniyetməlik dövründə dırnaq yeyən uşaqların sayı 40-45% -ə qədər yüksəlir. Yəni yeniyetməlik çağına doğru uşaqların demək olar ki,yarısı dırnaq yemə davranışı göstərir. Bunun səbəbi kimi isə gənclərin ətrafındakılar tə…
Uşağınızın gələcəkdə xoşbəxt bir cinsi münasibət yaşaması üçün indidən etməyiniz lazım olanlar
Uşaqlarınız ilə danışmaqda ən çox düşəcəyiniz məsələ şübhəsiz cinsi münasibətdir. Bir tərəfdən də yetkin olanda cinsi münasibət xoşbəxt yaşamalarını arzu edirsiniz, elə deyilmi? Onların yetişkinliklərində xoşbəxt bir cinsi həyata sahib olub olmayacağı həyatın digər sahələrində də olduğu kimi sizin uşaqlıqdan etibarən onunla…
İnsanın özünü qarşısındakının yerinə qoyaraq hadisələrə onungözü ilə baxması, həmin insanın duyğularını, düşüncələrini düzgün şəkildə anlaması, hiss etməsi və bu vəziyyəti ona çatdırması prosesinə “empatiya” adı verilir. Empatiya insanın həyatının hər sahəsində ehtiyac duyduğu bir şey olduğu üçün həyatın ilk illərindən etibarən inkişafı vacibdir. Valideynlər empatiyanın inkişafında böyük rol oynayırlar.…
Xoşbəxt uşaq yetişdirməyin sirri nədə gizlidir? Necə olur ki, bəzi uşaqlar sevinc dolu, xoşbəxt olduqları halda, bəziləri bunu etmək iqtidarında olmurlar? Bildiyiniz kimi uşaq tərbiyəsində bir neçə faktor önəmli rol oynayır. Bu məqalədə daha çox tərbiyə prosesində istifadə olunan mükafatlandırmanın uşaq tərbiyəsindəki rolundan danışıcağıq.
Bir çox hallarda valideynlərlə ünsiyyətdə olarkən uşa…
Ailənin ilk uşağı biraz böyüdükdən sonra valideynlərindən “qardaş və ya bacı”sının olmasını istəyər. Lakin ailəyə yeni körpə gələndə ilk uşaqda narahatçılıq hissləri xoşbəxt hisslərdən daha çox olur. Bu zaman yaranan qısqanclığı necə aradan qaldırmaq olar? İkinci uşaq dünyaya gələndən sonra böyük uşağın həmişə gördüyü, adət etdiyi o xəyal dünyası dağılır. Çünki hər zaman hər kəsin diqqətinin yalnız ona verməyinə alışıb. Əgər ikinci uşağın dün…
Atasız böyümək iki fərqli şəkildə təyin oluna bilər; bunlardan birincisi fiziki olaraq atasız böyüməkdir, yəni atası vəfat edən uşağın yaşadığı vəziyyətdir, digər vəziyyət isə ana ata ayrılığı nəticəsində uşağın atasız böyüməsidir. Atasız böyüyən uşaq psixologiyası deyildikdə ağla ilk gələn fiziki olaraq atasız böyümənin uşaq psixologiyası üzərindəki təsirlərindən bəhs edəcəyik; Ata itkisi çətindir. Həyatda bir çox şeyin öhdəsindən gələrkən u…
Bütün bunları sən yatandan sonra yazıram.Bir az əvvəl oturub qəzet oxuyurdum.Birdən özümü çox günahkar hiss etdim. Qalxıb sənin otağına getdim.Balaca əlini yanağına söykəmişdin.Tərdən saçların islanıb alnına yapışmışdı.Səhər məktəbə gedəndə yenə üstünə qışqırmışdım.Üzünü yaxşı yumamışdın, ayaqqabıların da kir-pas içində idi.Hələ bu azmış kimi, səhər yeməyində süfrənin üstünə çay da dağıtmışdın.Bütün bunlar məni əməlli-başlı hövsələdən çıxarmı…
Hər bir ölkənin sağlam gələcəyi onun vətandaşlarının keçmiş tarixini unutmamasındadır. Sağlam gələcək naminə uşaqlarımıza uşaqlıq dönəmindən vətənpərvərlik duyğusu aşılamalıyıq. Vətən hər zaman “Ana Vətən” kimi simvolizə olunur. Çünki hər bir insan üçün onun valideynləri xüsusən anasının onu dünyaya gətirməsi, bəsləməsi, qoruması vətən ilə eyni mənanı kəsb edir. Sağlam ailədə böyüyən, valideynləri ilə sağlam münasibətdə olan hər bir uşaq böyü…
Gələcəkdə öz ayaqları üstündə möhkəm dayanmaq üçün yola çıxan balacalardan ailə və müəllimlərinin tələbləri yüskəkdir.Məktəb dövründən başlayan bu hekayə universitet və daha sonrakı pillərdə uşaqların həmdə böyüməyinə yardım edir.Uşaq öyrəndikcə müvəffəqiyyəti artır.Hər qazanılan uğur uşağın şəxsiyyətinə böyük təsir edir.Ona görədə valideynlər uşağın şəxsiyyətinə zərər vermədən öz potensiallarını düzgün şəkildə istifadə edəcəklərində onlara …
Son zamanlar bir çox valideynlər arasında belə bir tendensiya dəb halını alıb – “Uşağı vurmuram, əvəzində qışqırıram. Bu ki, vurmaqdan yaxşıdır”.
Türkiyəli psixoloq Adəm Günəşin sözlərinə əsasən, çox sərt və yüksək səslə bağırmaq uşağın ürəyində çox dərin yaralar açır. Odur ki, bu cür bağırmağın döyməkdən heç bir fərqi yoxdur. Döyüldükdə də uşaq döyüldüyü üçün deyil, ürəyi ana-ata tərəfindən qoparıldığı və içinə …
Həyatda hərkəsin öz vəzifələri vardır! Bu vəzifələr ilə biz nəyisə edirik qarsılığında nə isə alırıq, lakin valideynlik vəzifəsi hər şeyi etməyinə baxmayaraq qarsılığında heç nə istəməyən yeganə vəzifədir!
Bəs biz yaxşı valideynik?
Bəzən ana va ata olaraq bir cox səhvlər edirik! Valideyn istəyir ki, övladı üçün ən yaxşı həyatı qursun . Bəzən biz belə düşünürük ki, valideynin vəzifəsi övladlarını se…
Uşağın sosial inkişafı onun yaşına və inkişafına uyğun olaraq məsuliyyətləri yerinə yetirməsi, digər şəxslərlə münasibət qura bilməsi, ailə və cəmiyyətin qaydalarına uyğun davranmasıdır. Uşağın ana-atası və ətrafında olan insanlarla yaşaması onun sosial həyatının başlanğıcıdır. Doğulduğu andan etibarən uşağın sosial inkişafı başlayır və çevrəsindəki insanlarla qurduğu münasibətlə davam edir. Uşaqlar dil, fiziki, zehni, hissi baxımdan inkişaf …
Ən böyük ədalətsizlik...
Türk professor Səfa Sayqılı hesab edir ki, uşaqlar arasında cinsi fərq qoymadan tərbiyə etmək ədalətsizlikdir.
Uzman həkimin sözlərinə görə, oğlan və qız uşaqlarının duyğuları fərqli olduğu üçün tərbiyə üsulu da ona uyğun olmalıdır: "Qız və oğlan uşağını cinsiyyətini hər vaxt ön plana çıxararaq tərbiyə etmək lazımdır. Oğlanı qız, qızı oğlan kimi böyütmək onlara edilən ən böyük ədalətsizlik…
Uşaqların xoşbəxt, şən əhval –ruhiyyəli, psixoloji sağlam böyümələri üçün valideynlər necə davranmalıdırlar?
Övladınızı var olduğu kimi qəbul edin. Uğurları, uğursuzluqları, bacardıqlar və bacara bilmədikləri üçün övladınızı dəyərləndirməyin. Onlar sizin bir parçanızdır. Onları olduqları kimi sevib dəyər verin. İnkişafı üçün əlinizdən gələnləri edərək ona dəstək olun.
Araşdırmalara görə, uşaq psixoloqları körpələrdə travma olmaması üçün valideynlərə bəzi cümlələri işlətməməyi məsləhət görürlər. Onların fikrincə körpənin neçə yaşının olması əhəmiyyətli deyil — o artıq hər şeyi, hətta səs tonunu belə ayırd edir.
1. Heç nəyi bacara bilmirsən, əlindən bir iş gəlmir — Ver, mən edim!
Psixoloqlar təsdiq edirlər ki, bu cümlə uşağı travmaya məruz…
Heyvanlarla birlikdə yaşamağın insan sağlamlığına bir çox faydası olduğunu bilirik. Bəs kiçik yaşdan etibarən pişiklərlə birlikdə yaşayan, onlarla böyüyən uşaqları necə bir gələcək gözləyir? “Kedici” jurnalı rəhbəri doktor Tarkan Özçetin, 5 yaşına qədər pişiklərlə böyümüş uşaqların necə və niyə sağlam olduğundan yazdı: Sağlam nəsillərin zəmanəti pişiklərdir. Heç unutmaram, illər əvvəl kilinikama pişik sahibi olmaq üçün yoldaşı Ankarada diplom…
*SEPARATİON ANXİETY DİSORDER*
Valideynlərin çoxu uşaqlarının onları tək buraxmamasından və davamlı olaraq arxasınca gəzdiyindən şikayət edir. Belə uşaqlar yatmaqda çətinlik çəkir və durana kimi yanında anasının olmasını istəyirlər. Bəzən qorxulu yuxular görür, yuxudan oyanır və valideynlərinin yanına qaçır.
Bu pozğunluq bəzi travmalar ( Məs; uşağın ata- anasından uzun müddət uzaq qalmasından, yeni…
Valideynlərdən tez-tez uşaqlarının səbəbsiz yerə ağladığını, bir şeyi ağlayaraq istədiyini və ya ağlamaqla öz istəklərinə nail olmasını istəyini eşidirəm. Və bu uşaqların ağlamağı ilə bağlı siyahının yalnız bir hissəsidir. Niyə bizim uşaq göz yaşlarına münasibətimiz bu cür birtərəfli və qətidir? Niyə uşaqların göz yaşlarını görüb, onları həmən sakitləşdirib, susdurmaq istəyirik? Niyə oğlan uşaqlarının göz yaşları bizdə zəiflik və gücsüzlük əl…
Övladınıza paylaşmağı bacarmağı öyrətməniz olduqca vacibdir. Paylaşmağı bacarmaq- övladınızın müxtəlif yaş dövrlərində ona gərəkli olacaq. Bəs bu hissi övladınıza necə öyrədə bilərsiniz?
Körpəlikdən övladınızla danışdıqlarınızda bu hissin inkişafına diqqət edin. Yemək hazırlayarkən, övladınıza yemək verərkən və s. Məsələn, yemək verərkən “biri sənin olsun, biri mənim”, paltar alarkən “ birini sənə alaq, b…
Uşaqlar valideynlərinin daha çox vaxtlarını onlarla keçirmələrini çox sevirlər. Müəyyən dövrdən sonra isə ananın işləməsinin uşaqlar tərəfindən o qədər də xoş qarşılanmadığınının şahidi olursunuz. Həm iş karyerasını uğurla həyata keçirmək, həm də ana olaraq övladının inkişafı, təlim-tərbiyəsi ilə məşğul olmaq o qədər də asan deyil. Hər iki işi uğurla həyata keçirmək üçün necə davranmalı olduğunuzu bilirsinizmi?…
Təbiət qoynunda, telefondan, internetdən uzaq…
“İstirahətə vaxt tapa bilməyən insanlar, gec-tez xəstəliyə vaxt tapmağa məcbur olacaqlar”. Bu fikir Con Vanameykerə məxsusdur. Xüsusilə yay aylarında hər kəs mütləq istirahətə vaxt ayırmağa çalışır, etməlidir də. Çünki isti yay günlərini bütünlüklə iş başında olan, istirahət etməyən şəxsdən yeni mövsümdə fərqli ideya, iş gözləmək də olmaz.…
Dizartiriya danışığın pozulmasına səbəb olan bir haldır.Dizartiriyanın səbəbi,danışarkən istifadə edilən üz əzələlərinə nəzarət edilməsində cətinlik yaranması ya da əzələlərin zəif olmasıdır.Dizartiriyanın sıx görülən səbəbləri enmə,beyin ziyanı,beyin şişi,üz iflicinə səbəb olan vəziyyətlərdir.Bundan başqa dizartiriyanın yaranmasına səbəb başın zədələnməsi,narkotiklər və sakitləşdiricilərdə də dizartiriyanın yaranmasına daxildir.…
Akvaterapiya psixoterapevtik və bilavasitə bədən xəstəliklərinin müalicəsi ilə əlaqədar olaraq iki yerə bölünür. Təcrübə göstərir ki, su mühitinə uyğunlaşma və ona qarşı qorxunun dəf edilməsi psixoloji problemlərin asan həll olmasına səbəb olur.
Xüsusilə psixoloji qiymətləndirmə əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşır, ətrafdakılarla münasibətlərdə yaxşılığa doğru dəyişikliklər müşahidə edilir…
Ailələrin uşağın inkişafı ilə bağlı gözlədikləri ən əsas mərhələ dil açması, danışmasıdır. Nitq uşaqların ümumi, eyni zamanda əqli inkişafının da əsas göstəricisidir.
Bu asan olmayan möcüzəvi hadisə uşaqların əksəriyyətində öz-özünə baş versə də bir anda olmur.
Azertag.az bildirir ki, bu sözləri Azərbaycan Tibb Universitetinin qulaq, burun, boğaz xəstəlikləri kafedrasının assistenti, ti…
Hamını başına diqqətsizlik və tələskənlik səbəbindən səhvə yol vermək və buna görə də danlanmaq kimi hadisələr gəlir. Bəzən bizim qeyri-iradi diqqətsizliyimiz digərləri tərəfindən səhlənkarlıq və məsuliyyətsizlik kimi qiymətləndirilir. Halbuki, hamıdan daha tez və düzgün yerinə yetirmək istəyirik və buna görə də tələsirik. Amma başımıza gələn əsas bəlaları tələskənlik üzündən olur.…
Öskürək tənəffüs yollarının xəstəlikləri zamanı önəmli və ən sıx rast gəlinən simptomlarından biridir.
Bu valideynləri çox narahat edən və ən çox xəstəxanaya baş vurma səbəbidir.
Davametmə müddətinə görə öskürək kəskin və xroniki olmaqla iki yerə bölünür. Əgər öskürək 3 həftəyə qədər sürərsə bu kəskin öskürək, 3 həftədən uzun sürərsə onda xroniki öskürəkdir.
Öskü…
Əgər əzələlər çips, kola, dondurma, tort, kartof qızartması, şokolad və çaydan əmələ gəlsəydi, çoxumuz nəhəng, hər əzələsi gözlə görünən insanlar ola bilərdik. Ancaq “təəssüf ki” belə deyil və əzələ yaradan qidalar bu saydıqlarımdan tamamilə fərqlidir. Əzələ yaratmaq və ya mövcud əzələləri inkişaf etdirmək və yağ yandırmaq üçün bir çox fərqli protein qaynağına, tərəvəzə, meyvəyə, karbohidrata və sağlam yağlara ehtiyacımız var. Protein, əzələ …
Sağlam həyat tərzi dedikdə nəzərdə tutulan əsas nüanslardan birincisi səmərəli qidalanmadır. Müxtəlif yaş dövrlərində heyvan və bitki məhsulları arasındakı nisbət dəyişə bilər. Ancaq bütün yaşlarda, xüsusən yeniyetmənin qida rasionunu maksimum meyvə və tərəvəz təşkil etməlidir. Bunlar yeməyi mineral maddələr və vitaminlərlə zəngin etməklə bərabər, asan həzmə də kömək edir. Qidalanma mütəmadi olmalıdır. Yaxşı olar ki, gün ərzində 3 dəfəd…
Yemək sonrasında bəzi insanlar özünü yorğun hiss edir və yatmaq istəyir. Yuxunun yaranma səbəblərindən biri çoxlu qidalanmadır.
Türkiyəli mütəxəssisin sözlərinə görə bu proses həzm prosesi ilə əlaqəlidir. Belə ki, həzm metobalizmi yemək yedikdən sonra həzm üçün bol miqdarda enerjiyə ehtiyac duyur. Başqa sözlə nə qədər çoxlu qida qəbul edilərsə bir o qədər enerjiyə ehtiyac yaranır. Xərclənən enerji sonrasında yaranan yorğunl…
Azərbaycanda son vaxtlar yaranan tendensiyalardan biri də arıqlamaq üçün nəzərdə tutulan preparatlara olan marağın artmasıdır. Piylənmədən və artıq çəkidən əziyyət çəkən insanların müəyyən hissəsi bu problemlərinin aradan qaldırılması üçün bəzi hallarda sağlam üsullara deyil, məhz arıqlama dərmanlarından istifadəyə üstünlük verməyə başlayıb.
Azərbaycanda əmək qabiliyyətli insanl…
Səs pozğuntusu uşaqların və yeniyetmələrin ümumi və nitq inkişafına ciddi təsir göstərir. Ümumilikdə səs pozğunluğu iki növə ayrılır: orqanik və funksional. Səs pozğunluqlarından biridə disfoniya və afoiniyadır. Disfaniya (afoniya) səs aparatının pozğunluğu zamanı yaranır. Disfaniya zamanı uşağın səs aparatında dəyişikliklər olur, hansıkı səsdə xırıltı, zəiflik olur. Disfoniya zamanı mahnı oxumağa, deklamasiya söyləməyə və başqa səsi …
Altsaymer xəstəliyi — demensiyanın geniş yayılmış müalicəsi mümkün olmayan neyrodegenerativ xəstəlik. Xəstəlik ilk dəfə 1905-ci ildə alman psixiatoru Alois Altsaymer tərəfindən qeydə alındığı üçün onun adı ilə adlandırılmışdır. Xəstəlik adətən 65 yaşdan yuxarı şəxslərdə müşahidə olunsa da, ona erkən yaşlarda da rast gəlmək mümkündür. Dünyada bu xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin sa…
Bir çox insanlar qışı, soyuq havanı, qarı xoşlayır. Lakin digərlərinə soyuq hava heç bir sevinc gətirmir.
Söhbət soyuğa qarşı allergiyası olan insanlardan gedir. Bu insanların bir çox hissəsi öz vəziyyətlərində olan dəyişiklikləri allergiya ilə əlaqələndirmir və bu dəyişiklikləri digər pozulmalarla izah edir. Nəticədə onlar uzun müddət ərzində həkimləri "gəzir", lazım olmayan müalicələr alırlar.…
Əgər qış aylarında da açıq havada idman etməyə üstünlük verirsinizsə, bu tövsiyələrə əməl etməlisiniz. Soyuq havada idman edərkən diqqət etməli olduğunuz məqamları təqdim edirik:
İsinmə hərəkətləri: İdmandan əvvəl isinmək vacib qaydadır. Soyuq havada idman edərkən uzun müddət etdiyiniz isinmə və əsnəmə hərəkətləri ilə əzilmələrdən xilas ola bilərsiniz. Soyuq havada edilən idmanın 45 dəqiqədən çox davam…
Qorxu hissi hər birimizə yaxşı tanışdır. Yenicə doğulmuş körpənin təhlükəylə bağlı keçirdiyi ilk hiss qorxudur. Hər bir canlı varlığını təhdid edən və ya təhdid riski daşıyan varlıq və ya hadisə qarşısında bu hissi keçirir. Qorxu başqa hisslər kimi idarəedici və siqnalverici funksiya daşıyır. Sevinc hissi kimi qorxu hissi də insana lazımdır. Qorxu bəzən insanı ağılsız və məsuliyyətsiz hərəkətlərdən saxlayır. Ancaq qorxu müəyyən bir dozada olm…
İnsanların 70 faizi barmaqlarının buz kimi olmasından şikayətlənir. Bunun səbəbi barmaqlara kifayət qədər qan çatmamasıdır.
Axşam.az xarici mətbuata istinadən barmaqların soyuq olmasından qurtulmaq üçün məlhəm təqdim edir:
Xiyar, alma və pomidor şirəsinin hərəsindən 50 ml. götürüb, qarışdırın. Alınan məhlulun ¼ hissəsi ilə əl və ayaq barmaqlarını ovuşdurun. Qalan şirəyə 2 xörək qaşığı qaynanmış su və əzilmi…
Bu sadə çayların reseptini yadda saxlayın, gərəyiniz olacaq. Qrip olan kimi, soyuq dəyən kimi dəmləyin için, faydasını görün.
Nanəli çay
2-3 nanə yarpağını 1 fincan qaynar çaya tökün, üzərini örtün və bir neçə dəqiqə sonra için. Çay seçimi zövqdən asılı olaraq, adi qara və ya yaşıl da ola bilər.
Zəncəfilli çay
Düzdür, bu çay bir o qədər dadlı olmasa da, amma sağlamlığa faydası sonsuzdur v…
Çaytikanı C və E vitamini ilə zəngin bir nemətdir.
Çaytikanın tərkibindəki C vitamini sitrus meyvlərindən, E vitamini isə buğda yağından daha zəngindir. Çaytikanın tərkibində başqa vitaminlər, antioksidentlər dərinin gözəlliyini qoruyur.
Milli.Az atv.az-a istinadən bildirir ki, ballı çaytikanı çayı orqanizmə antidepressant kimi təsir edir. Bunu artıq alimlər öz araşdırmalarında təsdiq etmişlər. Həmçinin çayti…
Gözəl qamət insanın xarici görünüşündə böyük rol oynayır. Bunu hamı bilir. Lakin bu ən əsası deyil.
Gözəl, düzgün qamət insanın sağlamlığında olduqca mühüm rol oynayır.
İnsanın qaməti düzgün olanda, bütün daxili orqanlar öz fizioloji yerlərində yerləşir, əyilmir, sıxılmır, heç yerdə durğunluq yaranmır və nəticədə bütün orqanizm tam normal fəaliyyət göstərir.
Düzgün qamət qanın orq…
Uşağa ayaqqabı seçdikdə diqqətli olmaq lazımdır. Ortopedlərin valideynlərə məsləhətləri:
1. Bəzən eşidirik ki, bütün uşaqlar ortopedik ayaqqabı geyinməlidir. Lakin bu belə deyil. Sağlam uşağa ortopedik ayaqqabı lazım deyil. Uşağa keyfiyyətli və həkimlərin tövsiyələrinə uyğun seçilmiş ayaqqabı seçmək lazımdır. Bu çox vacibdir. Düzgün seçilməmiş ayaqqabıların nəticəsi - uşaqda pəncə və qamət problemləridir.…
Probiotik qaynağı kimi tanınan kefirin insan sağlamlığına bir çox faydası var. Kefir süd turşusu və spirt fermentasiyası ilə əmələ gələn qatığa bənzər tünd konsistensiyalı, köpüklü, dadı yüngül turş süd məhsuludur. Kefirin tərkibində insan bədəninə olduqca faydalı təbii bakteriyalar var. Bu faydalı bakteriyalar immun sistemini gücləndirməkdə, başda xərçəng olmaqla allergiya narahatlıqları, iştahsızlıq, yuxusuzluq, vərəm, bronxit, astma,…
Yalnız sağlam insan özünü xöşbəxt hiss edə bilər.
Sağlamlığı qocalığa kimi saxlamaq mümkündür. Həkimlər daim təkrar edir ki, insan orqanizmi çox davamlıdır və müəyyən qaydalara əməl etdikdə sağlamlığı ahıl yaşlara kimi qoruyub saxlamaq mümkündür. Bəzən adi gündə etdiyimiz hərəkətlər, gödüyümüz işlər bizim sağlamlığımızı korlayır və sonra biz təəccüblə həkimlərdən soruşuruq - bu xəstəlik məndə niyə əmələ gəldi? mən nəyi düz etmədi…
İnsan orqanizmi çox ciddi yükləmələrə tab gətirmək və bu zaman tonusda qalmaq iqtidarındadır. Lakin bəzən insanlar hiss edir ki, buna heç bir ciddi səbəb olmadan enerjisini itirir, çox tez yorulur.
Bəzi çox adi şeylər enerjimizi azalda bilir. Bunlara fikir verin.
Susuzlaşma
Enerjinin səbəbsiz azalmasının əsas səbəblərindən biridir. Müasir insanlar adi təmiz suyun əvəzinə çay, qəhvə, cola və s. içir ki, bu içkil…
İstehlakçı qabiliyyətinin süni şəkildə artırıldığı və dəstəkləndiyi bir dövrdə ən ağır zərbə sözsüz ki, körpələrə və uşaqlara ilk olaraq dəyir.
İldən-ilə ərzaqların miqdarı artır, bağlamalar isə böyüyür.
Sağlam olmayan qida sənayesini isə uşaqların daha çox rəğbət bəslədiyi məşhur idmançılar, müğənnilər digər sahələrin məşhurları təbliğ edirlər. Fast-food sənayesi uşaqların sevdiyi cizgi film…
Bu simptomlar aşağıdakılardır:
- Uşaq döşü zəif əmir, bu zaman fasilələr edir və tez yorulur, süd tez-tez boğazında qalır, burnundan tökülürsə;
- Əgər körpə tez-tez gəyirir, yeməkdən sonra qusur, çəkisini zəif artırırsa;
- Uşaq süst, az aktivdirsə və ya əksinə, həddən-ziyadə narahatdırsa və bu narahatlıq ətraf mühitdə, hətta cüzi dəyişkənlik baş verdiyi zaman artırsa;
- Uşaqd…
Bu simptomlar aşağıdakılardır:
- Uşaq döşü zəif əmir, bu zaman fasilələr edir və tez yorulur, süd tez-tez boğazında qalır, burnundan tökülürsə;
- Əgər körpə tez-tez gəyirir, yeməkdən sonra qusur, çəkisini zəif artırırsa;
- Uşaq süst, az aktivdirsə və ya əksinə, həddən-ziyadə narahatdırsa və bu narahatlıq ətraf mühitdə, hətta cüzi dəyişkənlik baş verdiyi zaman artırsa;
- Uşaqd…
Uşaqlarda anadangəlmə inkişaf qüsurları - uşaq yaşlarında əlilliyin əmələ gəlməsində və 1 yaşa qədər olan uşaq ölümlərinin ən əsas səbəbi hesab edilir.
Bu qüsurlar müxtəlif zərərli faktorların (xüsusən hamiləliyin erkən dövrlərində) dölə mənfi təsirləri nəticəsində əmələ gəlir.
Həkimlər dönə-dönə təsdiq edirlər ki, uşaqlarda anadangəlmə inkişaf qüsurlarının xeyli hissəsinin qarşısını …
Bunu bilmək lazımdır ki, yaxşı və rahat bir yuxu sizin arıq qalmağınıza yardım edər. Pis yatmaq və yuxusuzluq isə hormonları artırar və insanın çəki balansını bir-birinə vurar.
Yatmamışdan qabaq beyninizi yüngülləşdirin.
Yatağa uzanan zaman bir qədər mütaliə edin və ya həzin bir müsiqiyə qulaq asın. Bir qədər dartınma hərəkətləri edin.
Gilas yeyin. Gilas o nadir meyvələrdəndir ki, tərkibi…
Baş ağrılarının ən çox yayılmış növlərindən biri – baş və boyun əzələlərinin gərginləşməsi ilə xarakterizə olunan gərginlik baş ağrılarıdır.
Baş ağrısı hiss edənlərin 90%-i həyatlarının müxtəlif anlarında bu ağrılardan əziyyət çəkirlər.
Əksər hallarda bu cür baş ağrıları – depressiya, stres, zehni yorğunluq, emosional gərginliklə əlaqədar olur. Baş ağrı tutması – imtahandan, dalaşmadan…
Ramazan ayı insanların çəkilərini qorumaqda ən çox çətinlik çəkdikləri dövrdür. Oruc tutanlar üçün bu hal böyük çətinlik yaradarkən, fərqində olmadan eyni ailənin içərisində olub, oruc tutmayanlar da bu haldan nəsiblərini alırlar. Zəngin iftar süfrəsi, axşam gec saatlarda və bol miqdarda yeyilən yeməklər çox təəssüf ki, bir ay içində insanlarda çəki artımına səbəb olur. Son illərdə Ramazan ayının yay aylarına təsadüf etməsi, günlərin çox uzun…
Normada 1 yaşından yuxarı uşaqlarda nəcis ifrazı gün ərzində (böyüklərdə olduğu kimi) bir dəfə olmalıdır.
Bəzən normadankənar hallar da olur. Məsələn, uşaq gündə 2-3 dəfə və ya 2-3 gündə 1 dəfə nəcis ifraz edir.
Bu zaman uşaqda heç bir narahatlıq hissi yoxdursa, nəcis kütlələri həcmcə və xarici görünüşcə normaya uyğundursa (yəni nə çox duru, nə də çox bərk deyilsə, tərkibində qan qarışıqları, selik və …
Ramazan ayı bu il də ilin ən uzun və isti günləri ilə üst-üstə düşür. İftar və sahur (imsaq) arası qısa olacağı üçün enerjili və tutumlu qidalara üstünlük vermək lazımdır.
Mədənin uzun müddət boş qalacağı isti yay günləri gəlməmiş vücudu Ramazana hazırlamaq vacibdir. Bunun üçün aşağıdakı 5 qayda çox faydalı olacaq.
Səhər yeməyini tez yeyin. Əgər səhər yeməyini günortaya yaxın yeyirsini…
Bir çox insanlar qulaqlarda, başda küy eşidir. Bəziləri bu küyü yalnız sakitlikdə eşidir, digərlərini isə küy bütün gün ərzində narahat edir, daha sakit və ya daha güclü olur.
Bu xoşagəlməz simptom bəzi insanların iş qabiliyyətinə və həyatına xeyli mənfi təsir edir, bəzilərini isə bu heç narahat etmir.
Hal hazırda tibdə belə küyü adlandırmaq üçün xüsusi termin "tinnitus" istifadə olunur. Araşdırma…
Müayinə zamanı uşağınızın onurğa sütununda hər hansı bir patoloji əyrilik aşkar edilərsə, onu tezliklə müalicə etmək məsləhət görülür.
Onurğa sütununun əyriliyi müxtəlif səbəblər nəticəsində baş verə bilər. Erkən yaşlarda keçirilmiş raxit xəstəliyi onurğa sütunu əyriliklərinin ən çox təsadüf edilən səbəblərindən biri hesab edilir. Körpələrdə raxitin profilaktikası – düzgün (yaxşı olar ki, təbii) qidalanma, günəş…
Son günlər dünya mətbuatında ana bətnindəki əkizlərdən birinin digərini yeməsi haqqında xəbərlər dolaşır. Bunun bir əfsanə və ya gerçək olması isə hələlik məlum deyil. Türkiyəli qadın xəstəlikləri və doğuş mütəxəssisi Can Şener bu hadisəni maraqlı faktlarla izah edib.
Türkiyəli uzmanın əkizlərin birinin digərini yeyə bilməsi halına aydınlıq gətirib.
Sirr deyil ki, hamiləlik müqədd…
Melanoma ən təhlükəli xərçəng növündən biri sayılır. Xəstəlik tez inkişaf edir və metastazlar verir.
Bəzən bu xəstəliyin səbəbi insanın bədənində uzun illər ərzində olan “zərərsiz” xal olur. Təbii ki, bütün xallar xərçəngə çevrilmir. Lakin insanın bədənində çoxlu sayda xallar (və xüsisilə iri “həcmli” xallar) olduqda insan çox diqqətli olmalıdır və xalın xərçəngə çevrilməsinin simptomlarını bilməlidir.…
Yaz mövsümü gələr-gəlməz bir çox xəstəliklər də təbiətlə birlikdə oyanır sanki. Bunlardan biri də allergiyadır. Mövsüm keçidləri, tozlanma, hava dəyişikliyi və s. kimi hallar allergiya problemini qıcıqlandıran faktorlar sırasındadır. Çox zamansa allergiya qriplə dəyişik salınır. Hər ikisində asqırma halı müşahidə olunduğu üçün bunları bir-birindən fərqləndirmək asan olmur.
B…
Bir çox insanlar gözlərin ani qaralmasından şikayət edir. Bu simptom adətən insan uzun müddət ərzində ayaq üstə qaldıqda, qorxduqda, sürətlə ayağa qalxdıqda baş verə bilər.
Əgər bu hal tez-tez təkrarlanırsa, diqqətli olun. Bu, müxtəlif xəstəliklərin simptomu ola bilər.
Gözlərin qaralmasının səbəbləri arasında:
- Beyin qan dövranının pozulması. Beyin qan dövranının pozulması çox tə…
Gecə yemək sindromu qidalanma davranışı pozuntusudur. Bunu deyən türkiyəli qidalanma və pəhriz mütəxəssisi Özge Yüksel gec saatlarda yemək sindromunun qarşısını almaqdan danışıb.
Mütəxəssis ilk növbədə onu bildirir ki, gecə yemək vərdişi yuxunun pozulmasına səbəb olur. Bu zamansa enerji qəbuluna ehtiyac yaradır: “Gündəlik kalorinin ən az 50-nin son axşam yeməyindən sonra atışdırmalarla qəbul edilməsi, yeyilən qidal…
Gecə qıcolmaları çox yayılmış simptomdur.
Qıcolmalar çox ağrılı ola bilər, insanın yuxusunu poza bilər. Həkimlər tez-tez belə şikayətlər eşidir. Bəzən bu simptom orqanizmdə olan hər hansı pozulmanın əlaməti ola bilər. Əgər belə qıcolmalar sizi uzun müddət ərzində narahat edirsə, mütləq həkimə müraciət edin.
Gecə saatlarında qıcolmalar əsasən ayaqlarda olur. Qıcolma əvvəl baldırlarda başlayır…
Qrelin hormonu 15 il bundan əvvəl aşkar olunub. Yaponiya alimləri digər mövzuda aparılan araşdırmalar zamanı aclıq vaxtımədə tərəfindən xüsusi hormonun ifraz olunmasını qeyd ediblər.
Bu hormonu "qrelin" adlandırıblar.
Qrelin aclıq zamanı mədədə ifraz olunur və qan axını ilə beynin müəyyən hissəsinə çatdırılır. Beyin orqanizmə siqnal verir və insan yemək axtarmağa başlayır.
Araşdırmalar n…
Dölyaratma prosesi üçün optimal yaş - hər iki valideyn üçün 20-29 yaş həddidir.
Yeniyetmə qız uşaqları ilk menstruasiya aktından sonra hamilə ola bilsələr də, onların orqanizmi hələ yaxın 5 il ərzində hamiləliyin başa çatdırılmasına və doğuşa hazır olmur.
Ana olmaq üçün icazə verilən aşağı yaş həddi - ilk menstruasiyanın olduğu yaş + 5 il olmaqla hesablanır. Məsələn, 13 yaş + 5 yaş = 18 yaş,14 yaş + 5…
Hal hazırda kompüterlər həyatımızın bir çox sahələrində istifadə olunur.
Bir çox peşələri kompütersiz hətta özünə təsvir etmək mümkün deyil. Bəli, kompüterlər işimizi, həyatımızı xeyli asanlaşdırıb. Lakin bu bizim sağlamlığımızın hesabına baş verir.
Kompüterdə uzun müddət ərzində işləyən insanların bir çox orqan və sistemlərinə ciddi ziyan vurulur.
1. Belə ki, kompüterdə işləy…
Dünyaya sağlam uşaq gətirmək hər bir ananın ən böyük arzusudur. Ancaq bəzən elə hallar olur ki, ananın bu istəyi elə arzu olaraq da qalır. Normal hamiləlik dövründə hər bir ana hamiləliyini uğurla başa vurmasını istəyir və bunun üçün hamiləliyinə zərər verəcək şeylərdən qorunur. Lakin doğuş zamanı körpə müxtəlif travmalı dünyaya gəlir.
Maşa travması - Do…
Nitq insanların anadangəlmə qabiliyyəti deyil. O, uşağın inkişafı ilə tədricən formalaşır. Deməli onun inkişafı ətrafdakı bir çox faktordan asılıdır. Nəzərə alsaq ki, uşağın nitqi 5 yaşına qədər formalaşır, deməli hər bir mərhələdə onun inkişafına müsbət təsir göstərmək mümkündür. Uşağın nitqinin formalaşması prosesinə düzgün müdaxilə olunmaması əksər hallarda inkişaf geriliyinə gətirib çıxarır.…
Mənfi hisslər, idarə edə bilmədiyimiz duyğular sadəcə zehnimizi yormur, eyni zamanda daxili orqanlara da ziyan vurur. Türkiyəli professor doktor Birsel Kavaklı mənfi hisslərin orqanlara zərərlərindən danışıb.
Əsəb və qaraciyər
Həkimin sözlərinə görə, əsəb stress hormonlarının artmasına səbəb olur. Bu da öz növbəsində qaraciyərə təsir edir:
"Əsəb xroniki xəstəliklərin əsas səbəblərindəndir. Qa…
Onurğa şişləri bədən analizləri zamanı təsadüfən məlum olur və ya yeriməkdə çətinlik çəkməklə özünü büruzə verir.
Habertürk.com saytının məlumatına görə, ortopediya və travmatologiya üzrə mütəxəssis dr. Çağatay Öztürk onurğadakı lokal ağrılara diqqət edilməsi barədə xəbərdarlıq edərək risk altındakı xəstələrin bədən analizinin aparılmasının labüdlüyünü vurğulayıb.
D…
“Xromosom” yunan sözü olub, “chromo”- rəng, “soma”- cism deməkdir.Heyvan və bitki orqanizmlərinin hüceyrə nüvələrində olan və müvafiq surətdə boyadıldıqda aydın surətdə gözə görünən cisimciklərdir.
Xromosom DNT və zülallardan əmələ gəlmiş hüceyrəvi sturukturdur. Hüceyrə nüvəsinin daimi və mütləq vahidi sayılır. Hər bir calı orqanizm kimi insan orqanizmi də milyardlarla hüceyrələrdən …
Qarnın böyüməsi ciddi xəstəliklərin simptomu ola bilər.
Bu səbəbdən əgər siz özünüzdə bu simptomu müşahidə edirsinizsə, diqqətli olun, həkimə müraciət edin və lazım olduqda müayinələrdən keçin.
Qarnın böyüməsi müxtəlif pozulmalar nəticəsində inkişaf edir. Bu pozulmalar arasında:
- Abdominal piylənmə (piylərin qarın boşluğunda yığılması). İnsanın orqanizmində müəyyən miqdarda piy olmaldır. Bu no…
Aparılan araşdırmalar sübut edib ki, yuxudan erkən saatlarda oyanmaq insan səhhətinə yaxşı təsir edir.
Alimlərin iddiasına görə, bunun həm mənəvi, həm də fiziki baxımdan faydalarını sadalamaqla bitməz.
Erkən oyananlar daha enerjili olurlar
Gec yatıb səhər oyana bilməyənlər gün boyu özlərini yorğun hiss edirlər. Bu isə həm iş həyatına, həm də şəxsi həyata mənfi təsir edir. Belə insanlar vaxtı düzgün bölə bil…
Təsisçi və baş redaktor
Psixoloq
vusala@dushunce.az
Psixologiya Elmi-Tədqiqat İnstitutunun sədri
Psixoloq
elnur@dushunce.az
Narınc Psixologiya Mərkəzinin baş məsləhətçisi
farida@dushunce.az
Narınc PM-nin rəhbəri,
Klinik psixoloq
narinc@dushunce.az
Tibb elmləri üzrə fəlsəfə doktoru
Dosent
Bürclərin xasiyyəti, onların əlamətləri haqqında ən lazımlı məlumatları bilmək üçün 12 bürc haqq…
